Mitologia Grecka – Mit o Prometeuszu
Autor: Jan Parandowski
Streszczenie:
Mit o Prometeuszu należy do mitów antropogenicznych.
Prometeusz jak głosi mit był tytanem, który przyczynił się do powstania człowieka:
„[…]ulepił go z gliny pomieszanej ze łzami. Duszę zaś dał mu z ognia niebieskiego, którego parę iskier ukradł z rydwanu słońca. Niedaleko miasta Panopeus pokazywano chatę z cegieł, gdzie Prometeusz ongi dokonywał swej pracy. Dokoła leżały odłamki gliniastej ziemi, a szedł z nich zapach jakby ciała ludzkiego. Były to bowiem resztki nie zużytego materiału. Dziś jeszcze czerwona ziemia beocka przypomina baśń o stworzycielu rodu ludzkiego”.
Człowiek, którego stworzył Prometeusz był słaby. Jego paznokcie były kruche i nie zapewniły by mu ochronny przed dzikimi zwierzętami. Tylko postać człowieka była zbliżona do wyglądu bogów. By pomóc człowiekowi Prometeusz zdecydował się zakraść do wielkiego spichlerza ognia niebieskiego. Podarował ludziom ogień. Pokazał jak go używać i nauczył ludzi technik rzemiosła i sztuki. Zachowanie Prometeusza nie spodobało się Dzeusowi, który był przezorny po ostatniej walce z gigantami i miał obawy do wszystkiego co ma związek ziemią. Postanowił z pomocą innych bogów stworzyć piękną kobietę o imieniu Pandora. Podstępem Hermes wysłał ją na ziemię przed dom tytana. Prometeusz jako mądry tytan od razu przejrzał plan Dzeus i odesłał Pandorę. Innym również polecił by ją odesłali. Jedynie brat Prometeusza „wstecz myślący” o imieniu Epimeteusz postanowił się z nią ożenić. Prometeusz przestrzegała Epimeteusza przed otwarciem glinianej beczki, którą dostała jako wiano od bogów. Niestety Epimeteusz pod wpływem Pandory otworzył beczkę z której do świata ludzi dotarły „[…]smutki, troski, nędze i choroby i jak kruki obsiadły biedną ludzkość.”Prometeusz postanowił odpłacić bogom za ich podstęp. Zabił woła i podzielił na dwie części. Odłożył na bok mięso, a skórą owinął kości, które okrył tłuszczem. Część
w której znajdowały się kości Prometeusz ofiarował bogom zgodnie poleceniem Dzeusa „Którą część weźmiesz, będzie odtąd bogom poświęcona". W ten oto sposób przechytrzył bogów. Dzeus wściekły zdecydował, że Prometeusz zostanie przykuty do skały Kaukazu.
Odtąd zgłodniały orzeł będzie wyjadać jego wątrobę, która będzie wciąż odrastała.
Postawa Prometeusza wyrażająca poświęcenie dla ludzi określana jest jako bunt prometejski.
Mitologia Grecka – Mit o Syzyfie
Autor: Jan Parandowski
Streszczenie:
W Koryncie królem panował Syzyf uznawany za ulubieńca bogów. Był częstym gościem na ucztach olimpijskich na które zapraszał go sam Dzeus. Wadą Syzyfa było plotkarstwo. Po jednej z uczt na Olimpie napomniał o jakimś sekrecie Dzeusa. Gdy plotkował o błahych sprawach to bogowie nie reagowali. W tej jednej sprawie Dzeus doznał zawodu i postanowił ukarać Syzyfa. Postanowił wysłać do niego bożka śmierci Tanatosa. Syzyf, który domyślił się podstępu Dzeusa zakuł w łańcuchy bożka i zamknął go w piwnicy. Swoją postawą sprawił, że ludzie przestali umierać. Z tego powodu ze skargą do Dzeusa udał się Hades. Ostatecznie do uwolnienia bożka śmierci został wysłany Ares. Pozbawił on w pierwszej kolejności życia Syzyfa. Ten zdążył uprzedzić żonę by nie grzebała jego zwłok dzięki temu nie będzie mógł wejść do państwa cieni. Błądzący nad brzegami Styksu Syzyf jęczał i użalał się. W końcu został wysłuchany przez Plutona, który pozwolił mu wrócić do świata żywych ukarać żonę i dopilnować swojego pochówku. Z czasem bogowie zapomnieli o Syzyfie, który miał wrócić do świata cieni. Syzyf żył bardzo długo, aż piekło przypominało sobie o uciekinierze. Nagle Tanatos obciął mu pukiel włosów i zabrał do Hadesu. Tam otrzymał srogą karę. Zadaniem Syzyfa było wtoczenie kamienia na stromą i wysoką górę. Początkowo Syzyf uważał, że wykona zadanie i będzie miał spokój. Jak się okazało toczonych przez Syzyfa głaz za każdym razem staczał się z góry.
„Być może, iż podanie o “pracy Syzyfowej" powstało stąd, że w odległej starożytności zbiegłych zbrodniarzy i niewolników przywiązywano do ciężkiego kamienia lub belki, którą zawsze ze sobą wlec musieli.”
Źrodło: https://youtu.be/SzRLUaHG_wk
