Mitologia Grecka – Mit o powstaniu świata
Autor: Jan Parandowski
Streszczenie:
Mit o powstaniu świata zaliczany jest do mitu kosmogonicznego. Na jego podstawie została pokazana wizja początku świata postrzegana przez starożytnych greków.
Mit rozpoczyna się od słów „Na początku był Chaos…” Z tego chaosu powstały dwa najpotężniejsze bóstwa : Uranos (Niebo) i Gaja (Ziemia). Według wierzeń Greków od tych bóstw rozpoczęło nowe pokolenie bogów.
Ze związku Uranosa i Gai zrodzili się tytani m.in. Okeanos (bóg rzeki), sturęcy i cyklopi.
Ci ostatni budzili u Uranosa strach byli okrutni i szkaradni. Z tego względu zrzucił ich do Tartaru. Postępowanie Uranosa nie spodobało się Gai, która zdecydowała się uknuć spisek przeciwko niemu. Do udziału w spisku zaangażował najmłodszego tytana Kronosa, który swym sierpem okaleczył Uranosa, a tym samym strącił go z tronu. Z krwi jego ojca narodziły się boginie zemsty Erynie z wężowatymi włosami. Miejsce Uranosa zajął Kronos. Odtąd rządził razem ze swoją żoną Reją. Niestety Kronos okazał się podejrzliwym władcą. Część swoich braci pozostawił w Tartarze, a dzieci które mu rodziła Reja połykał. Powodem jego postępowania była „klątwa ojca, który mu przepowiedział, że i jemu syn odbierze berło”. Reja by ocalić szóste dziecko zdecydowała się zejść na ziemię. Przechytrzyła Kronosa dając mu kamień owinięty w pieluszki.
„Chciała umyć niemowlę, ale nigdzie nie mogła znaleźć źródełka. Pomodliła się do Gai i uderzyła berłem o skałę. Z twardego głazu wypłynął jasny strumień wody. Wykąpawszy małego, nadała mu imię: Dzeus. Powędrowała na Kretę i w złotej kołysce złożyła go w grocie idajskiej, której wejście osłaniał gęsty las, a po ścianach pełzały lśniące zwoje bluszczu. Dzeus chował się pod opieką nimf górskich, karmiony mlekiem kozy Amaltei. Dziecko kochało ją bardzo. Kiedy Amalteja złamała sobie jeden róg, Dzeus wziął go w swe boskie ręce i pobłogosławił, tak że odtąd napełniał się on wszystkim, czego zapragnął ten, kto go posiadał. Tak powstał róg obfitości, zwany rogiem Amaltei.”
Kiedy Dzeus dorósł poprosił swoją matkę by podała Kronosowi środek na wymioty. W ten sposób z jego wnętrzności uwolnione zostało rodzeństwo Dzeusa m.in. : Hades, Posejdon, Hera, Demeter oraz Hestia. Następnie Dzeus przystąpił do walki ze swoim ojcem, która trwała dziesięć lat. „Uwolnił mianowicie z Tartaru cyklopów i sturękich, trzech olbrzymów, z których każdy miał sto rąk i głów pięćdziesiąt”. Ostateczne zwycięstwo odniósł Dzeus strącając Kronosa. Nie długo cieszył się tym zwycięstwem gdyż doszło do buntów rodu tytanów synów ziemi, którzy postanowili zaatakować bogów na Olimpie. By wspomóc bogów Hera sprowadziła do Olimpu nieśmiertelnego człowieka Heraklesa. Ten porwał pierworodnego syna Ziemi Alkioneusa i zabił go poza granicami jego ojczyzny.
Wściekła Gaja by zemścić się na bogach stworzyła strasznego potwora o imieniu Tyfon. Gdy zobaczyli go inni bogowie z przerażenia przyjęli postaci zwierząt i udali się do Egiptu. Do walki z Tyfonem stanął sam Dzeus trzymając sierp, którym Kronos zabił Uranosa. Kiedy Dzeus zranił potwora ten stracił siły. W tym momencie Dzeus przywalił potwora wyspą Sycylią. Gdy ten próbował się z niej uwolnić natychmiast trzęsła się ziemia, a z wulkanu Etny wybuchał ogień z jego paszczy. Bitwa bogów i tytanów stała się źródłem inspiracji dla sztuki greckiej.
Źródło: https://youtu.be/SzRLUaHG_wk
