Historia dziejów 4. Pułku Piechoty sięga czasów wojen napoleońskich. Pomysł utworzenia polskiej jednostki wojskowej narodził się w 1806 r. Pierwszym historycznym dowódcą 4. PP został płk Feliks Potocki. Żołnierze pułku biorą udział w wielu bitwach i potyczkach, a najsłynniejsze krwawe boje, które przeszły do historii, stoczone zostały podczas kampanii hiszpańskiej (1808-1810), inwazji na Rosję w 1812 r. oraz w czasie ofiarnej obrony rozpadającej się hegemonii Napoleona Bonaparte I. Zdziesiątkowany oddział 4. PP bierze udział w trzydniowej „bitwie narodów” pod Lipskiem (16–19 XI 1813 r.) zakończonej klęską Napoleona I i śmiercią ks. Józefa Poniatowskiego w wodach Elstery.
Po abdykacji Cesarza Francuzów Napoleona Bonaparte żołnierze 4. PP wrócili do zniewolonej ojczyzny, niosąc 2 sztandary, które stanowiły trzon dla tworzącego się 4. Pułku Piechoty Liniowej Królestwa Polskiego. Polscy weterani wojen napoleońskich znaleźli się odtąd w procarskim Królestwie Polskim powstałym po „tanecznych” obradach kongresu wiedeńskiego. Czwartacy byli ironicznymi ulubieńcami Wielkiego Księcia Konstantego. Słynęli szczególnie ze swoich żartów i figli, których doświadczył sam Konstanty, kiedy ukradli mu płaszcz podbity norkami. W niedalekiej przyszłości żołnierze 4. PP odznaczyli się patriotyczną działalnością niepodległościową. Oficerem, który na stałe wpisał się w kanon polskich dokonań konspiracyjnych, był m.in. mjr Walerian Łukasiński - założyciel Wolnomularstwa Narodowego, a następnie Towarzystwa Patriotycznego. Żołnierze 4. PP wzięli czynny udział w wydarzeniach Nocy Listopadowej, która rozpoczęła wyczekiwane polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Czwartacy brali udział w najsłynniejszych bitwach wojny polsko-rosyjskiej 1830–1831 roku m.in. o Zakrzew, Dobre, Wawer, Olszynkę Grochowską, Dębe Wielkie, Ostrołękę oraz w obronie Warszawy, gdzie bohaterską śmiercią przy reducie nr 56 na Woli zginął gen. Józef Sowiński, a ranny płk Piotr Wysocki dostał się do surowej rosyjskiej niewoli. Niebagatelne dokonania żołnierzy 4. PP zainspirowały wkrótce niemieckiego poetę Juliusa Mosena, który napisał recytowany w późniejszym czasie w całej Europie wiersz pt.: „Pułk czwarty”, znany w tłumaczeniu J. N. Kamińskiego i zaczynający się od słów: „Walecznych tysiąc opuszcza Warszawę…”.
Na ponowne sformowanie 4. Pułku Piechoty trzeba było czekać aż do 1915 roku. To właśnie wtedy powstała nowa legenda Czwartaków związana z pierwszymi bojami Józefa Piłsudskiego i jego Legionów Polskich. Do historii 4. PP utworzonego wiosną 1915 roku w Piotrkowie Trybunalskim przeszły zwłaszcza krwawe boje żołnierzy pułku, dowodzonego przez ppłk. Bolesława Roję, pod Jastkowem na przełomie lipca i sierpnia 1915 roku. Czwartacy brali czynny udział w walkach zbrojnych I wojny światowej na froncie wschodnim, aż do wybuchu słynnego kryzysu przysięgowego w 1917 r., kiedy większość polskich oddziałów została internowana, bądź przydzielona do innych formacji wojskowych wiernych cesarzowi Niemiec i Austro-Węgier.
Oddział 4. Pułku Piechoty Legionów utworzony ponownie po odzyskaniu przez Polskę niepodległości 11 listopada 1918 r. nieprzerwanie kontynuował patriotyczną postawę Czwartaków, walcząc m.in. wojnie polsko-bolszewickiej (1919-1921). Formacja 4. PP szczególnie związana jest z Kielcami, gdzie stacjonowała w całości od 1922 r. i odegrała ogromną rolę w życiu kulturalnym miasta. Wydawała wojskowe czasopismo „Czwartak”. W 1923 r. mieszkańcy Kielecczyzny ufundowali sztandar dla pułku, a w 1928 r. podczas obchodów dziesięciolecia odzyskania niepodległości Rada Miejska Kielc przyznała 4. Pułkowi Piechoty Leg. obywatelstwo honorowe. Tradycje nawiązujące do dziejów 4. pułku są cały czas żywe wśród mieszkańców miasta i regionu
Na początku 1939 r., a dokładnie w marcu stanowisko dowódcy kieleckiego 4. Pułku Piechoty Legionów po niespełna trzyletniej służbie opuścił płk Zygmunt Berling. Kolejnym dowódcą kieleckiego pułku wyznaczonym na podstawie decyzji władz wojskowych został płk Bronisław Laliczyński. Na funkcję I zastępcy dowódcy 4. pp Leg. wyznaczono z kolei ppłk Aleksandra Idzika. Świeżo po dokonywanych zmianach personalnych w obsadzie 4. PP Leg., pod koniec marca 1939 r. z Kielc na Wojskową Składnicę Tranzytową na półwyspie Westerplatte wyruszył pod dowództwem por. Leona Pająka specjalny 68 osobowy oddział wyselekcjonowanych żołnierzy, którzy na docelowym miejscu mieli odpowiadać m.in. za obsługę ckm’ów, broni stromotorowej oraz łączności wojskowej. Służba na składnicy wojskowej Westerplatte należała do wyjątkowo trudnych i wymagających. „Przy imiennym typowaniu szeregowych do załogi na Westerplatte brało się przede wszystkim pod uwagę wysokie morale każdego kandydata, jego patriotyzm, doskonały stosunek do wyszkolenia bojowego oraz stan wolny. Udział w dalszej służbie na Westerplatte uważany był, bowiem przez dowództwo za zaszczyt i nagrodę za nienaganną służbę”. Pierwszy transport logistyczny żołnierzy z wymiennego oddziału wartowniczego wyruszył z Kielc już 16 marca 1939 r., kolejne grupy zgrupowania wojskowego dotarły do miejsca docelowego na Westerplatte ostatecznie w dniu 24 marca.
Podczas II wojny światowej 4. PP Leg. walczył z okupantami na różnych frontach wojennych. Jego żołnierze brali udział w kampanii wrześniowej 1939 roku wchodząc w skład 2. DP Leg. działającej w ramach Armii „Łódź”. Kieleccy Czwartacy walczyli nad Wartą, w obronie Westerplatte, pod Błoniami, Ołtarzewem i Zapolicami, a także brali czynny udział w obronie Modlina. Oddziały zapasowe kieleckiego pułku brały udział w walkach toczonych w okolicach samych Kielc - Dąbrowa, Św. Katarzyna, Krajno, Iłża. Po dotkliwej klęsce wrześniowej wielu Czwartaków walczyło, jako część polskich formacji na Zachodzie. Byli obecni w bitwach m.in. pod Monte Cassino, o Normandię. W lipcu 1944 r. z oddziałów partyzanckich AK w rejonie podkieleckich Daleszyc i Zagnańska sformowano 4. Pułk Piechoty Legionów AK, który stoczył boje z okupantem, idąc na pomoc powstańcom warszawskim.
Pułk 4. Pułk Piechoty "Czwartaków" reprezentuje tradycje bohaterstwa, odwagi i poświęcenia polskich żołnierzy. Jego historia jest ważną częścią dziedzictwa wojskowego Polski i symbolizuje determinację walki o niepodległość i wolność.
Patron Szkoły - Inspiracja i Duma:
"przyjmując takie imię pragniemy nawiązać do tradycji walk o Polskę, o nasz byt i niepodległość, także do lokalnych tradycji w Kielcach. Nazwą tą chcemy uczcić 4 pułk piechoty Legionów AK, a także wszystkie polskie pułki noszące numer 4, czyli 4 Pułk Piechoty Księstwa Warszawskiego, 4 Pułk Piechoty Liniowej Królestwa Polskiego, 4 Pułk Piechoty III Brygady Legionów Polskich, 4 Pułk Piechoty Legionów, 4 Pułk Piechoty Dywizji Pancernej im. J. H. Dąbrowskiego, 4 Pułk Piechoty Legionów Armii Krajowej." - 22 czerwca 1996 r. p. Dyrektor H. Obręcka
Czwartacy - Przykład Dla Młodego Pokolenia
4 Pułk Piechoty "Czwartaków" reprezentuje wiele wartości, które mogą być inspiracją dla młodego pokolenia. Oto kilka z nich:
-
Patriotyzm: Pułk "Czwartaków" jest symbolem patriotyzmu i oddania dla Ojczyzny. Jego historia pełna jest przykładów służby dla kraju, gotowości do poświęceń oraz walki o niepodległość. Te wartości mogą być inspiracją dla młodych ludzi, zachęcając ich do szacunku i miłości do swojego kraju.
-
Odpowiedzialność i dyscyplina: Żołnierze 4 pp wykazywali się ogromną dyscypliną, dbając o swoje obowiązki oraz posłuszeństwo wobec swoich przełożonych. Te cechy są niezwykle ważne nie tylko w wojsku, ale również w życiu codziennym, podkreślając znaczenie odpowiedzialności za własne czyny i działania.
-
Bohaterstwo i odwaga: Historia pułku jest pełna przykładów bohaterstwa i odwagi żołnierzy walczących w różnych okresach. Te wartości mogą stanowić inspirację dla młodzieży, pokazując, że odwaga i determinacja mogą przynosić pozytywne zmiany.
-
Solidarność i współpraca: Żołnierze pułku zdawali sobie sprawę, że współpraca i solidarność są kluczowe w osiągnięciu celów. Te wartości są niezwykle istotne w budowaniu pozytywnych relacji międzyludzkich oraz w pracy w zespole.
Jak szkoła kultywuje i czci imię Patrona?
Pamiętanie o bohaterstwie i poświęceniu żołnierzy 4 pp "Czwartaków" oraz szacunek dla tradycji i historii pułku stanowią ważną część dziedzictwa naszej szkoły. Dzięki Waszemu zaangażowaniu, historia i wartości reprezentowane przez ten pułk będą kontynuowane i przekazywane kolejnym pokoleniom. To nie tylko szacunek dla przeszłości, lecz także inspiracja dla przyszłości.
-
W przeddzień Święta Niepodległości obchodzone jest Święto Szkoły.
-
Odbywa się konkurs wiedzy o " Czwartakach"
-
Delegacja szkoły bierze udział w uroczystościach związanych z wybuchem II wojny światowej w Zapolicach i Strońsku
-
Organizowane są rajdy piesze szlakiem partyzantów Gór Świętokrzyskich połączone ze zwiedzaniem Izby Pamięci na Bukówce
-
Odbywają się lekcje historyczne prowadzone przez Stowarzyszenie Żołnierzy i Sympatyków 4 Pułku Kielce
-
Szkoła współpracuje z organizacjami kombatanckimi: Światowym Związkiem Żołnierzy Armi Krajowej, Stowarzyszeniem Żołnierzy i Sympatyków 4 Pułku Kielce.
-
Społeczność szkolna współuczestniczy w uroczystości Święta 4 Pułku, która zgodnie z tradycją odbywa się 24 czerwca każdego roku.
-
Żywa jest również łączność ze szkołami noszącymi imię " Czwartaków" na terenie całego kraju.
-
W szkole znajduje się Izba Pamięci " Czwartaków", gdzie m.in. przechowuje się z pietyzmem sztandar szkolny.
